Ακούστε
Πέρασα καλημέρισα τέσσερα μαύρα μάτια,
τέσσερα χείλια, Δάφνη μ’, κόκκινα
τέσσερα χείλια κόκκινα κι δυο λιγνά κορμάκια,
πέρασα, Δάφνη μ’, κι τα ρώτησα,
πέρασα κι τα ρώτησα του δρόμου να μι δείξουν
κι κείνα δε μου μίλησαν κι κίνησα κι πάω.
Παίρνου του δρόμου του στρατί, τ’ άδειου του μονοπάτι,
του μονοπάτι μ’ έβγαλι σι μια παλιοκκλησίτσα.
Βρίσκου τα μνήματα πυκνά, πυκνά κι αραδιασμένα
κι ένα μνήμα παράμερα βογγάει κι αναστινάζει.
– Τι έχεις μνήμα μ’ κι βουγγάς κι βαριαναστινάζεις,
μην είν’ του χώμα σου βαρύ κι η πέτρα σου μιγάλη;
– Δεν είν’ του χώμα μου βαρύ κι η πέτρα μου μιγάλη,
εσύ ’σι που μι πάτησις πάνω στην κεφαλή μου.
Αν είσι νιος να χαίρισι κι αν είσι παλικάρι
κι αν είσι κάνας γέροντας να βγω κι να σι πάρω.
[Τι γαρ ιγώ δεν ήμαν νιος, δεν ήμαν παλικάρι,
τι γαρ ιγώ δε γύρισα νύχτα μι του φιγγάρι
κι τώρα πώς κατάντησα να ’μι βαθιά στου χώμα.]
Το τραγούδι αυτό καθώς και το Μηλίτσα που 'σαι στο γκρεμό, με τους πιο γνωστούς αρχικούς στίχους «Μηλίτσα που ’σαι στο γκρεμό», συνδέονται με τη λαϊκή δοξασία ότι η ψυχή του νεκρού εξοργίζεται όταν κάποιος διαταράξει τη γαλήνη της. Η υπόθεση είναι απλή: ένας νέος, νυχτοπερπατώντας για γλεντοκόπι ή ερωτοδουλειά, ξεστρατίζει και βρίσκεται σ’ ένα κοιμητήρι όπου απρόσεχτα πατάει το μνήμα ενός παλικαριού. Η αντίθεση που προκύπτει από το βέβηλο αυτό συναπάντημα του νεκρού με τον ζωντνό συνομήλικό του, τα παραπονεμένα λόγια του νεκρού μέσα απ’ τον τάφο, οι αναμνήσεις από τη δική του πρότερη και χαμένη νιότη γίνονται εντέλει ένας φιλοσοφικός στοχασμός για το πρόσκαιρο και εύθραυστο της ζωής. Μιράντα Τερζοπούλου (2008)
Το τραγούδι ηχογραφήθηκε σε στούντιο, το 2006.
Το κατέγραψε ο Γιώργος Αμαραντίδης τη δεκαετία του 1970, κατά την παραμονή του ζεύγους Πιτσάνη στην Αθήνα για εμφανίσεις στο Θέατρο Δόρα Στράτου. Ο Θόδωρος και η Τραϊανή Πιτσάνη, κάτοικοι του χωριού Κίτρος Πιερίας, ήταν πρόσφυγες από την Μπάνα της Ανατολικής Ρωμυλίας. Ο Γιώργος Αμαραντίδης έδωσε την κασέτα της καταγραφής του στη Δόμνα Σαμίου για να την εντάξει στο αρχείο της.
